Σε κατάσταση πλήρους αναδιάταξης βρίσκεται το πολιτικό σκηνικό στην Ελλάδα, καθώς τόσο στην Κεντροδεξιά όσο και στην Κεντροαριστερά καταγράφονται διεργασίες οι οποίες πιθανώς να αποδειχθούν καθοριστικές για το επόμενο διάστημα.

Παράλληλα, το πολιτικό σύστημα βρίσκεται σε πλήρη ανισορροπία καθώς από τη μία η κυβέρνηση βυθίζεται σε κατάσταση συνεχούς φθοράς και από την άλλη τη δεδομένη χρονική στιγμή δεν υπάρχει πολιτικός φορέας ικανός να εκφράσει το αίτημα πολιτικής αλλαγής με ηγεμονικούς όρους.

Μια κυβέρνηση που απέρχεται…

Είναι η πρώτη φορά, από το 2019, που καταγράφεται ένα ισχυρό αντικυβερνητικό ρεύμα. Στο τελευταίο κύμα δημοσκοπήσεων ποσοστό άνω του 65% δηλώνει δυσαρεστημένο από την κυβερνητική πολιτική, ενώ περισσότεροι από τους μισούς πολίτες ζητούν πρόωρες εκλογές.

Η διαχείριση της υπόθεσης των Τεμπών, η συνεχιζόμενη ακρίβεια, οι διευρυμένες ανισότητες, και μια σταθερή αίσθηση καταπάτησης του κράτους δικαίου, καταγράφονται ως τα βασικά προβλήματα της κυβέρνησης που, παρά τον πρόσφατο ανασχηματισμό, δείχνει ανίκανη να ανατρέψει την εις βάρος της εικόνα.

Ήδη, μάλιστα, καταγράφονται κινήσεις που δείχνουν ότι το πολιτικό προσωπικό εντός της κεντροδεξιάς παράταξης προετοιμάζεται για την «επόμενη μέρα». Τα σενάρια είναι πολλά και τα στρατόπεδα που σχηματίζονται ρευστά. Επιπλέον, τα φαινόμενα «κομματικής απειθαρχίας» εντείνονται τόσο εντός της Κοινοβουλευτικής Ομάδας της ΝΔ όσο και εντός του ίδιου του Υπουργικού Συμβουλίου.

Το σίγουρο είναι ότι η περίοδος παντοδυναμίας του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει παρέλθει, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι ο Έλληνας Πρωθυπουργός δεν αποτελεί ακόμα και τώρα τον πιο ισχυρό δρώντα στο πολιτικό παιχνίδι που θα διαδραματιστεί το επόμενο διάστημα.

… αλλά δεν γίνεται να απέλθει

Παρά το γεγονός ότι πολλοί κάνουν λόγο για μια κατάσταση που θυμίζει 2012, τα δεδομένα σήμερα είναι εντελώς διαφορετικά. Τότε υπήρχε ένας κραταιός δικομματισμός (ΝΔ-ΠΑΣΟΚ) που βρισκόταν υπό κατάρρευση και ένας πολιτικός φορέας με ισχυρό αρχηγό (ΣΥΡΙΖΑ του Αλέξη Τσίπρα) που ερχόταν με φόρα έδειχνε ότι θα αποτελέσει τον νέο κυβερνητικό πόλο.

Σήμερα, η ΝΔ βλέπει τα ποσοστά της να κυμαίνονται μεταξύ 25-30% και να διατηρεί διψήφια διαφορά από το δεύτερο και το τρίτο κόμμα. Είναι η πρώτη φορά στον μισό αιώνα της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας που δεν υπάρχει δεύτερος ισχυρός πόλος στο πολιτικό σύστημα.

ΠΑΣΟΚ και ΣΥΡΙΖΑ αδυνατούν –για διαφορετικούς λόγους‒ να ορθοποδήσουν και να διαμορφώσουν εναλλακτική κυβερνητική πρόταση. Από τη μια, ο Νίκος Ανδρουλάκης δεν έχει καταφέρει να αναπτύξει ευρύτερη δυναμική ακόμα και μετά τη δεύτερη εσωκομματική του νίκη ενώ δεν έχει παρουσιάσει κάποιο πειστικό εναλλακτικό πρόγραμμα διακυβέρνησης. Από την άλλη, η εκλογή του Σωκράτη Φάμελλου στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ δεν ήταν ικανή να ανατάξει την απονομιμοποίηση του χώρου που έφεραν τα γεγονότα από το 2023 μέχρι σήμερα.

Παράλληλα, η ραγδαία δημοσκοπική άνοδος της Πλεύσης Ελευθερίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου (σε ορισμένες μετρήσεις καταλαμβάνει τη δεύτερη θέση) είναι αρκετά πρώιμη και χρειάζεται χρόνος προκειμένου να εξαχθούν σαφή συμπεράσματα αλλά και να καταγραφεί ο τρόπος αντίδρασης τόσο του ίδιου του πολιτικού φορέα όσο και των πολιτικών του αντιπάλων.

Λόγω της δημοσκοπικής και πολιτικής αδυναμίας, μάλιστα, των κεντροαριστερών κομμάτων, ήδη έχουν καταγραφεί νέες εσωκομματικές κρίσεις με βασικό επίδικο το ζήτημα των προεκλογικών και μετεκλογικών συνεργασιών ενώ ευδοκιμούν και τα σενάρια επιστροφής του Αλέξη Τσίπρα σε μια προσπάθεια ανασυγκρότησης του χώρου.

Ο ελέφαντας στο δωμάτιο

Υπάρχει όμως και ο ελέφαντας στο δωμάτιο. Με τα σημερινά δεδομένα δεν μοιάζει ρεαλιστικό κανένα σενάριο διακυβέρνησης. Το ενδεχόμενο αυτοδυναμίας είναι μακρινό ακόμα και σε επαναληπτικές εκλογές, γεγονός που πυροδοτεί διεργασίες σε όλα τα κόμματα. Εντούτοις, οι επόμενες εκλογές είναι προγραμματισμένες σε δύο χρόνια από σήμερα. Χρονικό διάστημα αρκετά μεγάλο και σίγουρα ικανό να διαμορφώσει νέα πολιτικά δεδομένα. Αν και η πρωτοβουλία των κινήσεων βρίσκεται, ακόμα, στα χέρια του Κυριάκου Μητσοτάκη δύο δεδομένα θα αποδειχθούν καθοριστικά. Το πρώτο αφορά την οικονομική πολιτική που θα ακολουθήσει η κυβέρνηση μέχρι το τέλος του χρόνου και αν αυτή αποδειχθεί ικανή να αντιστρέψει το κλίμα κοινωνικής δυσαρέσκειας. Το δεύτερο και πιο δύσκολο αφορά το γεωπολιτικό σκηνικό στην περιοχή, όπως αυτό διαμορφώνεται με την επανεκλογή Τραμπ, και τον τρόπο με τον οποίο η ελληνική κυβέρνηση θα κινηθεί σε μια σειρά από ζητήματα που αφορούν τα ελληνοτουρκικά, το ενεργειακό, το Ουκρανικό αλλά και τον ρόλο της στην ΕΕ.

Του Αδάμου Ζαχαριάδη – Συνιδρυτή της εταιρείας AtoZ Communication & Strategy