Ο ντόρος που προκλήθηκε γύρω από το αίτημα της αναπληρώτριας κυβερνητικής εκπροσώπου, Δόξας Κωμοδρόμου, για υπερωριακή αμοιβή έφερε, έστω και αργοπορημένα, την παραίτησή της. Το ζήτημα βρέθηκε στο επίκεντρο της πολιτικής συζήτησης τις τελευταίες βδομάδες (αναδείχθηκε στις 11/9 στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Οικονομικών), αποτελώντας κύρια είδηση στα ΜΜΕ και με έντονες αντιδράσεις στα Social Media. Πέραν της πολιτικής ουσίας του σκανδάλου, ενδιαφέρον παρουσιάζει η επικοινωνιακή διαχείριση της κρίσης από πλευράς κυβέρνησης.

Ως επικοινωνιακή κρίση ορίζεται η εκτροπή από τις συνθήκες της κανονικότητας, η οποία δημιουργεί μια νέα κατάσταση: άγνωστη, ασταθή, απρόβλεπτη, δύσκολα ελεγχόμενη και πολλές φορές επικίνδυνη για την εικόνα και τη φήμη των εμπλεκόμενων μερών ‒ θεσμών, οργανισμών ή προσώπων. Πολλές φορές όχι η ίδια η κρίση, αλλά η κακή διαχείρισή της λειτουργεί σαν επιταχυντής, επιφέροντας ολέθρια αποτελέσματα.

1. Στα αρχικά στάδια της κρίσης, η κυβέρνηση φάνηκε, όπως και στην περίπτωση της 19χρονης συμβούλου για τα Social Media του υφυπουργού Τουρισμού, να ακολουθεί την τακτική του «μην κάνεις τίποτα και θα περάσει». Επιδιώκοντας, προφανώς, το κλείσιμο του ζητήματος το συντομότερο δυνατόν μέσω απόσυρσης του αιτήματος για υπερωρίες.

2. Η αποφυγή ανάληψης πολιτικής ευθύνης από την ίδια την κ. Κωμοδρόμου στα αρχικά στάδια, σε συνδυασμό με το ότι κανένα άλλο στέλεχος της κυβέρνησης δεν τοποθετήθηκε ξεκάθαρα για το θέμα της αναπληρώτριας κυβερνητικής εκπροσώπου (και όχι γενικότερα για τις υπερωρίες), οδήγησε τους λειτουργούς των ΜΜΕ στο συμπέρασμα ότι η κυβέρνηση κρύβεται. Και όσο η κυβέρνηση δεν τοποθετείτο, άλλο τόσο φούντωνε το κύμα αντίδρασης στον Τύπο και τα Social Media. Αξίζει να σημειωθεί ότι ενώ η κ. Κωμοδρόμου δεν προέβαινε σε οποιαδήποτε δήλωση, οι πολίτες σχολίαζαν επικριτικά το επίμαχο θέμα κάτω από προηγούμενες αναρτήσεις της.

3. Περαιτέρω, η προσπάθεια να περάσει το μήνυμα ‒κυρίως μέσω διαρροών‒ ότι προτεραιότητα είχε η εθνική προσπάθεια στη Νέα Υόρκη, μάλλον δεν βρήκε ευήκοα ώτα, καθώς το ζήτημα όχι μόνο επισκίασε τις επαφές για το Κυπριακό, αλλά βρήκε ενωμένη και την αντιπολίτευση. Την ίδια ώρα, στελέχη των κομμάτων της συμπολίτευσης διαχώριζαν δημόσια τη θέση τους ασκώντας κριτική. Η επίκληση των κρίσιμων στιγμών στο Κυπριακό περισσότερο θεωρήθηκε ως μια καλή αφορμή για να κερδηθεί χρόνος, ή ακόμη και να ξεχαστεί το ζήτημα. Η δε δημόσια τοποθέτηση της κ. Κωμοδρόμου (25/9) περί καλοστημένου σχεδίου την κρίσιμη ώρα που ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας έδινε μάχη στη Νέα Υόρκη για το Κυπριακό, επιβεβαιώνει την προσπάθεια αποπροσανατολισμού μέσω διαρροών κατά τις πρώτες μέρες της κρίσης.

4. Η είδηση ότι ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Κωνσταντίνος Λετυμπιώτης υπέγραφε τις υπερωρίες κράτησε ψηλά το θέμα, προσδίδοντας άλλη μία διάσταση σε σχέση με το νήμα της πολιτικής ευθύνης. Η απάντηση που ο ίδιος έδωσε, ωστόσο, σε πρωινή ραδιοφωνική εκπομπή (22/9) ότι με τις υπογραφές του απλώς πιστοποιούσε το πού βρίσκονταν τα συγκεκριμένα άτομα τη συγκεκριμένη στιγμή, περισσότερο λάδι στη φωτιά έριξε, ανοίγοντας νέο κύκλο αρνητικών σχολίων. Τέσσερις μέρες αργότερα (26/9) και αφού προηγήθηκε η παραίτηση Κωμοδρόμου, σε νέες δηλώσεις του παραδέχθηκε ότι «εκ των πραγμάτων έγινε λάθος», σημειώνοντας ότι «λειτούργησα καλή τη πίστει, χωρίς δόλο, χωρίς οποιαδήποτε σκοπιμότητα».

5. Από το κάδρο της διαχείρισης της κρίσης, αυτές τις πρώτες δύο βδομάδες απουσίασε εντελώς ο ΠτΔ. Οι όποιες τοποθετήσεις έγιναν μέχρι στιγμής ήταν από συνεργάτες του, ενώ η τοποθέτηση της Προεδρίας μέσω ανακοίνωσης (25/9) περιορίστηκε στο ότι ο Πρόεδρος έκανε αποδεκτή την παραίτηση της αναπληρώτριας κυβερνητικής εκπροσώπου. Πάντως, το γεγονός ότι η κ. Κωμοδρόμου αποτέλεσε επιλογή του κ. Χριστοδουλίδη και όχι συγκυβερνώντος κόμματος καθιστά μεγαλύτερη την επικοινωνιακή ζημιά στο πρόσωπο του ΠτΔ, ο οποίος προεκλογικά μίλησε για άλλα ήθη.

Μια αποτελεσματική διαχείριση κρίσης συνήθως απαιτεί ταχύτητα, ειλικρίνεια και ενσυναίσθηση, αυτοπεποίθηση, συνεργασία με τους δημοσιογράφους, έλεγχο του μηνύματος και ανάληψη της ευθύνης (και απολογία όταν χρειάζεται). Μόνο έτσι μπορεί να φύγει το θέμα από την ατζέντα, ιδιαίτερα σε μια εποχή όπου το ενδιαφέρον των πολιτών για θέματα χρηστής διοίκησης είναι αυξημένο και η κρίση τους ιδιαίτερα αυστηρή. Η αποφυγή ανάληψης πολιτικής ευθύνης, η προσπάθεια αποπροσανατολισμού και η αργοπορημένη αντίδραση τα αντίθετα αποτελέσματα συνεπάγονται.

Επικοινωνιακή κρίση δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη κακή φήμη και αρνητική προβολή. Μια κρίση μπορεί να αποτελέσει  πρώτης τάξεως ευκαιρία για θετική δημοσιότητα, αλλά και για προβολή της ετοιμότητας, της αποτελεσματικότητας και της ευαισθησίας οποιουδήποτε θεσμού, οργανισμού ή προσώπου.

Toυ Χαράλαμπου Ρωσσίδη – Διευθυντή Επικοινωνίας στη ΓΝΩΡΑ Σύμβουλοι Επικοινωνίας

Το άρθρο φιλοξενήθηκε στο 21ο τεύχος του ΓΝΩΡΑ Confidential.