Τα λογότυπα είναι μια απλή μορφή πολιτικής επικοινωνίας που διευκολύνει την ταύτιση των ψηφοφόρων με ένα κόμμα. Το λογότυπο μπορεί να λειτουργήσει ως εργαλείο για να κρατήσει ψηφοφόρους, αλλά και για να κερδίσει καινούργιους.
«Από τα παιδικά μας χρόνια και από τον βομβαρδισμό των πληροφοριών που δεχόμαστε καθημερινά, δημιουργούμε υποσυνείδητες συνδέσεις για το κάθε χρώμα και σύμβολο», εξηγεί η ερευνήτρια Οπτικής Επικοινωνίας, κ. Άννα-Μαρία Μιχαήλ. «Για παράδειγμα, μαθαίνουμε ότι το ροζ είναι κοριτσίστικο και το μπλε για αγόρια. Τα λογότυπα χρησιμοποιούν αυτές τις πληροφορίες που έχουμε μέσα μας για να περάσουν υποσυνείδητα μηνύματα».
Σύμφωνα με την κ. Μιχαήλ, τα λογότυπα αποτελούνται από τρία βασικά στοιχεία: το χρώμα, την τυπογραφία (γραμματοσειρά) και το σύμβολο (εικονίδιο, σχήμα).

Χρώματα

Τα χρώματα επιλέγονται με βάση το κοινό στο οποίο απευθύνονται και την ψυχολογική σύνδεση που θέλουν να επιτύχουν με το brand.

Γραμματοσειρά

Οι γραμματοσειρές χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες: τα Serif και τα Sans Serif, εξηγεί η κ. Μιχαήλ. Τα Serif υποδηλώνουν κύρος, ενώ τα Sans Serif είναι πιο μοντέρνα και δυναμικά. Επίσης, τα κεφαλαία γράμματα συνδέονται με την αξιοπιστία και δίνουν δύναμη στο μήνυμα. Τα πεζά γράμματα είναι πιο προσιτά και επιτρέπουν μια πιο άμεση σύνδεση με το κοινό.
Ένα χρώμα ή ένα σύμβολο μπορεί να σημαίνει άλλα πράγματα σε διαφορετικά μέρη του κόσμου και να αλλάξει σημασία, ανάλογα με τις ιστορικές περιστάσεις. Για παράδειγμα, ενώ στον περισσότερο κόσμο, το μπλε χρησιμοποιείται από κόμματα της Δεξιάς και το κόκκινο από την Αριστερά, στις ΗΠΑ ισχύει το αντίθετο, εάν φυσικά θεωρήσουμε ότι οι Δημοκρατικοί συγκαταλέγονται στην Αριστερά.
Ερευνητές του Πανεπιστημίου Georgetown παρατήρησαν ότι η χρήση του κόκκινου χρώματος στις εκστρατείες για τις προεδρικές εκλογές των ΗΠΑ μεταξύ 1972-1988 μειώθηκε λόγω του Ψυχρού Πολέμου και αυξήθηκε ξανά με την πτώση της ΕΣΣΔ.

Λογότυπα στην εποχή των social media

Σύμφωνα με την κ. Μιχαήλ, την τελευταία δεκαετία έχει αυξηθεί η χρήση του μπλε και του άσπρου χρώματος στα λογότυπα, ούτως ώστε να ταιριάζουν με το περιβάλλον των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Επίσης, τα social media δεν προσφέρονται για λογότυπα με περίπλοκα σχήματα, τα οποία πρέπει πλέον να χωρούν στον τετράγωνο κύβο του Instagram και στα ορθογώνια cover photos του Facebook.
Επιπλέον, τα social media απαιτούν κεφαλαία γράμματα, ούτως ώστε τα brands να μπορέσουν να τραβήξουν την προσοχή του χρήστη ενώ κάνει scroll στο feed του.

ΔΗΣΥ: Το έμβλημα του Δημοκρατικού Συναγερμού είναι η Νίκη του Παιωνίου, η οποία πατά πάνω στα 12 αστέρια της ΕΕ, συμβολίζοντας τον ευρωπαϊκό προσανατολισμό της παράταξης. Το σύμβολο του κυβερνώντος κόμματος υπέστη επεξεργασία το 2014, ακολουθώντας τις σχεδιαστικές τάσεις της εποχής, απομακρύνοντας τις σκληρές γραμμές φωτοσκίασης και επαναφέροντας τις απλές περιγραφικές γραμμές.
«Θετικό στοιχείο στο λογότυπο του ΔΗΣΥ είναι η ευελιξία του. Βλέπουμε ότι πολλές φορές το σύμβολο χρησιμοποιείται δίπλα ή πάνω από τα γράμματα ενώ, αναλόγως πλατφόρμας, αλλάζει το κυρίαρχο χρώμα από μπλε σε άσπρο», σχολιάζει η κ. Μιχαήλ.

ΑΚΕΛ: Το χέρι που κρατά σφυρί στο λογότυπο του ΑΚΕΛ συμβολίζει τη δύναμη του εργαζόμενου λαού, ενώ το στεφάνι σίτου που το περικλείει αντιπροσωπεύει την αγροτιά. Οι ακτίδες του ήλιου πίσω τους συμβολίζουν την ελπίδα.
Κυρίαρχο χρώμα στο λογότυπο του ΑΚΕΛ είναι το κόκκινο, που έχει συνδεθεί με τα εργατικά κινήματα, τον σοσιαλισμό και τον κομουνισμό από την εποχή της Γαλλικής Επανάστασης. Συμβολίζει το αίμα των εργατών που πέθαναν κατά τους αγώνες της Αριστεράς.
*Κατά τη διάρκεια των γενικών εκλογών του 1997, το Εργατικό Κόμμα του Ηνωμένου Βασιλείου έτρεξε την εκστρατεία του με το μοβ αντί του κόκκινου, για να δείξει τη μετατόπισή του προς το Κέντρο (New Labour).

ΔΗΚΟ: Ο πυρσός στο λογότυπο του ΔΗΚΟ, συνδεδεμένος από την αρχαιότητα με τον μύθο του Προμηθέα, συμβολίζει την πρόοδο και την ευημερία. Τα δύο κυρίαρχα χρώματα είναι το μπλε και το άσπρο.
Το λογότυπο του ΔΗΚΟ έχει απλοποιηθεί τα τελευταία χρόνια, ακολουθώντας τις τάσεις της εποχής, χρησιμοποιώντας πλέον περιγραφικές γραμμές.

ΕΔΕΚ: Το Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών ΕΔΕΚ χρησιμοποιεί δύο λογότυπα. Το ιδρυτικό έμβλημα της ΕΔΕΚ είναι μια υψωμένη γροθιά, περικυκλωμένη από ένα στεφάνι σίτου μέσα σε ένα γρανάζι, που συμβολίζει την ένωση εργατιάς και αγροτιάς.
Το δεύτερο έμβλημα της ΕΔΕΚ είναι το κόκκινο τριαντάφυλλο, σύμβολο του σοσιαλισμού. Το τριαντάφυλλο υιοθετήθηκε το 2003, μαζί με την αλλαγή τότε του ονόματος του κόμματος σε ΚΙ.ΣΟΣ (Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών). Στην πορεία βεβαίως η ΕΔΕΚ επανήλθε στο παλαιότερο όνομά της, κρατώντας την προσθήκη Κίνημα Σοσιαλδημοκρατών.
Τα κυρίαρχα χρώματα στο λογότυπο της ΕΔΕΚ είναι το κόκκινο και το πράσινο, χρώματα που χρησιμοποιούνται συχνά από σοσιαλιστικά και σοσιαλδημοκρατικά κόμματα (ΠΑΣΟΚ).

ΔΗΠΑ: Το λογότυπο της Δημοκρατικής Παράταξης απεικονίζει τα αρχικά Δ και Π. Σύμφωνα με το καταστατικό του κόμματος, η ανθρώπινη φιγούρα με τα ανοικτά χέρια στέλνει το μήνυμα της αλληλεγγύης, της συνύπαρξης, της κοινωνικής δικαιοσύνης και της ισότητας. Ο πυρσός μαζί με τον ανθρώπινο παράγοντα, που εμφανίζονται στο έμβλημα, προαναγγέλλουν την ελπίδα, την πρόοδο και την ευημερία. Τόσο τα χρώματα όσο και ο πυρσός δείχνουν προς τις ρίζες του κόμματος και το ΔΗΚΟ.

Συνεργασία Δημοκρατικών Δυνάμεων: Σε μια εποχή όπου κυριαρχεί η τάση για απλοποιημένα σύμβολα, η νεοσύστατη πλατφόρμα επέλεξε ένα περίπλοκο αλλά σύγχρονο λογότυπο, το οποίο κεντρίζει την προσοχή. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα της οργάνωσης, η κεφαλή συμβολίζει την ανθρωποκεντρική προσέγγιση του κόμματος. Τα κομματάκια συμβολίζουν τη σύγκλιση των κοινών προσπαθειών και τον σεβασμό στη διαφορετικότητα των ανθρώπων και των απόψεων. Τα πολλά χρώματα συμβολίζουν την πολυφωνία.

Κίνημα Οικολόγων – Συνεργασία Πολιτών: Το πράσινο κόμμα της Κύπρου ιδρύθηκε το 1996 ως Κίνημα Οικολόγων Περιβαλλοντιστών με έμβλημα το κυπριακό χρυσάνθεμο σε χρώμα πράσινο, μαύρο και κίτρινο. Το 2016, το λογότυπο τροποποιήθηκε λόγω της εισδοχής της Συνεργασίας Πολιτών στο κόμμα.

Συμμαχία Πολιτών: Το σύμβολο της Συμμαχίας Πολιτών είναι ένα δέντρο ελιάς, σύμβολο ειρήνης, σταθερότητας και ευημερίας, το οποίο συνοδεύεται από τις λέξεις Συμμαχία Πολιτών και Κοινωνική Δημοκρατία, με πεζά γράμματα.
Τα χρώματα του κόμματος είναι το μπλε και το πράσινο, ενώ στο λογότυπο χρησιμοποιείται και το κίτρινο προς πορτοκαλί χρώμα. Αν και στη Δυτική Ευρώπη το πορτοκαλί έχει συνδεθεί με Χριστιανοδημοκρατικά κόμματα, σε άλλες χώρες όπως η Ελλάδα (Δράση, Ένωση Κέντρου) και το Ηνωμένο Βασίλειο (Liberal Democrats) χρησιμοποιείται από κόμματα του Κέντρου.

Κίνημα Αλληλεγγύη: Το λογότυπο του κινήματος αποτελείται από δύο ανθρώπινες φιγούρες που στηρίζουν η μια την άλλη, συμβολίζοντας την αλληλεγγύη. Στο λογότυπο ξεχωρίζει η χρήση πεζών γραμμάτων, μια επιλογή που θέλει να δείξει ότι το κόμμα είναι κοντά στον πολίτη.
Και αυτό το λογότυπο είναι αρκετά ευέλικτο αφού συχνά χρησιμοποιείται με συνοδεία άλλων φράσεων και με άλλα σχέδια (ελληνική σημαία, διαφορετικές γραμμές).

ΕΛΑΜ: Η ασπίδα, το σπαθί και το δάφνινο στεφάνι στο λογότυπο του ΕΛΑΜ συμβολίζουν τη νίκη και έχουν σκοπό να δημιουργήσουν μια σύνδεση του κόμματος με τον ελληνικό πολιτισμό.
Το δάφνινο στεφάνι παρατηρείται και στο λογότυπο της Χρυσής Αυγής.

Ανεξάρτητοι: Το λογότυπο του κινήματος «Ανεξάρτητοι» διαφέρει αρκετά από τα υπόλοιπα λογότυπα πολιτικών κομμάτων, θέλοντας να δείξει τη διαφοροποίησή του από το παραδοσιακό κομματικό σύστημα. Κυριαρχούν το μοβ που συνδέεται με τον φεμινισμό και τα κόμματα του Κέντρου, όπως και το κίτρινο.

Tου Στέλιου Μαραθοβουνιώτη – Communication Officer στη ΓΝΩΡΑ Σύμβουλοι Επικοινωνίας

Το άρθρο φιλοξενήθηκε στο 4ο τεύχος του ΓΝΩΡΑ Confidential.